Tranzyt
Najważniejsze informacje na temat tranzytu
Import oraz eksport dotyczy państw, z których towar został wysłany oraz później – odebrany. Jednak po drodze ciężarówka może przejeżdżać przez terytorium innych krajów, niebiorących czynnego udziału w transakcji. W takim przypadku mówimy o tranzycie towarów. Jak wygląda taka procedura i na co należy zwrócić uwagę, by wszystko przebiegło bez opóźnień? Sprawdź koniecznie najważniejsze informacje związane z tranzytem.
Czym jest tranzyt?
Tranzyt jest procedurą celną, która pozwala przewoźnikom przewozić towary przez terytoria państw niebiorących udziału bezpośrednio w transakcji międzynarodowej. W związku z tym zwolnione są one z opłat celnych oraz podatkowych.
Tranzyt jest regulowany przez umowy międzynarodowe, jak Konwencja i Statut o wolności tranzytu, Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza czy Konwencja o handlu tranzytowym krajów bez dostępu do morza.
W przypadku Unii Europejskiej istnieje duża swoboda w tym zakresie oraz zniesienie barier celnych dla wszystkich uczestników Unii Celnej.
Przykładem tranzytu może być transport towaru z Polski do Francji przez terytorium Niemiec. W tym przypadku Niemcy będą państwem tranzytowym.
Rodzaje tranzytu
Tranzyt można podzielić według kilku kryteriów. Wyróżnia się tranzyt bezpośredni oraz pośredni. Inny znany podział określa tranzyt wewnętrzny i zewnętrzny.
W przypadku tranzytu bezpośredniego ładunek jest po prostu przewożony przez terytorium państwa trzeciego. Takich produktów się nie składuje ani nie dokonuje ich przeładunku. Zatem towar tylko zmierza z jednego punktu granicznego do drugiego.
W innym przypadku może dojść do składowania towaru przez jakiś okres w magazynie mieszczącym się na terytorium państwa tranzytowego. Wiązać się to może z podziałem towaru na mniejsze części lub zmianie środka transportu z kołowego na morski lub lotniczy. W takich przypadkach do czynienia mamy z tranzytem pośrednim.
Z kolei tranzyt wewnętrzny (T2L) dotyczy transportu towarów unijnych na terenie UE, natomiast zewnętrzny (T1L) – przewożenia produktów pozaunijnych przez terytorium państw Unii Europejskiej. W pierwszym przypadku towar może być przeładowany na inny środek transportu, ale bez możliwości jego dzielenia na mniejsze części.
Jak wygląda procedura tranzytowa</strong
W Polsce obowiązują trzy główne procedury tranzytu:
- Procedura TIR.
- Krajowa Procedura Tranzytowa.
- Wspólna procedura tranzytowa WPT
Każda z nich stosowana jest w innych przypadkach. Pozwalają na nieopłacanie opłat skarbowych oraz podatków lub umożliwiają ich zwrot przy opuszczaniu danego kraju.
Krajowa procedura tranzytu
Krajowa procedura tranzytowa stosowana jest głównie w czterech przypadkach:
- urzędami celnymi granicznymi w przypadku przewożenia towarów przez teren Polski jako państwa tranzytowego,
- urzędami celnymi wewnętrznymi w przypadku przemieszczania się towaru między składami celnymi mieszczącymi się na terenie Polski,
- od urzędu celnego granicznego do urzędu celnego wewnętrznego w przypadku towarów przywiezionych z zagranicy do polskiego obszaru celnego jako miejsca przeznaczenia,
- od urzędu celnego wewnętrznego do urzędu celnego wewnętrznego granicznego, gdy towary krajowe objęte procedurą wywozu lub uszlachetnienia są przemieszczane poza polski obszar celny.
Krajowa procedura tranzytowa jest potrzebna w przypadku transportu towaru niekrajowego lub produktów objętych już procedurą celną przez teren kraju. Rozpoczęcie procedury tranzytu polega na przedstawieniu w początkowym urzędzie celnym formularza SAD wraz z wymaganymi załącznikami. Dodatkowo wymagane jest zabezpieczenie należności celnych i podatkowych. Przy wyruszeniu towaru karta 1 SAD pozostaje w urzędzie wyjścia, natomiast karty 4, 5 oraz 7 jadą wraz z towarem jako dokument przewozowy.
W czasie tranzytu towaru nie można dzielić ani doładowywać. Gdy zachodzi jednak potrzeba doładowania towaru, można postąpić na dwa sposoby. Zakończyć obowiązującą procedurę i rozpocząć nową na cały załadunek lub otworzyć drugą procedurę na doładowany towar. W drugim przypadku pojazd będzie przewoził przesyłki objęte dwoma zgłoszeniami celnymi.
Zakończenie procedury polega na przedstawieniu w urzędzie docelowym karty 5 SAD, która zostaje następnie przesłana do urzędu wyjścia. Tam stwierdzane jest prawidłowe zakończenie procedury, co pozwala zwolnić zabezpieczenie.
Jeśli karta 5 SAD zostaje zagubiona, do zakończenia procedury może posłużyć kopia potwierdzona z oryginałem karty 4 SAD z urzędu wyjścia.
Procedura TIR
Procedura TIR stosowana jest przy przewozach drogowych, w których nie następuje żaden przeładunek. Pojazd taki może przekroczyć jedną lub więcej granic pod warunkiem zamknięcia przesyłki i zabezpieczenia jej plombami celnymi.
Możliwe jest pokonywanie części trasy transportem wodnym lub koleją, jednak koniecznie początek i koniec trasy musi odbywać się z pomocą transportu kołowego. Spotyka się także przypadki, gdy początek i koniec trasy znajduje się w tym samym państwie, ale towar przejeżdża przez teren kraju trzeciego.
Możliwe jest pokonywanie części trasy transportem wodnym lub koleją, jednak koniecznie początek i koniec trasy musi odbywać się z pomocą transportu kołowego. Spotyka się także przypadki, gdy początek i koniec trasy znajduje się w tym samym państwie, ale towar przejeżdża przez teren kraju trzeciego.
Aby ładunek był zwolniony z odprawy celnej w punktach granicznych pod warunkiem spełnienia poniższych wymogów:
- przejazd musi odbywać się trasą zaakceptowaną lub wskazaną przez władze celne danego kraju,
- pojazd musi posiadać ważne świadectwo dopuszczające do międzynarodowego transportu drogowego pod zamknięciami celnymi,
- załadunek musi posiadać plomby celne założone na skrzynię ładowną pojazdu przez urząd celny; sprawdzane są one następnie na każdym przejściu granicznym,
- zaplombowany towar traktowany jest jako przesyłka celna, co oznacza, że nie może wejść do obrotu w kraju, do którego nie jest przeznaczony.
W przypadku uzasadnionego podejrzenia nieprawidłowości, międzynarodowy przewóz drogowy pod osłoną procedury TIR może podlegać kontroli celnej.
Wspólnotowa Procedura Tranzytowa WPT
Konwencja WPT obowiązuje na terenie Unii Europejskiej oraz krajów EFTA (Norwegia, Liechtenstein, Szwajcaria, Islandia). Był to kolejny krok do ujednolicenia i uproszczenia przepisów celnych na terenie UE. Wcześniej została podpisana konwencja SAD.
Procedura ma ułatwić i uprościć czynności przewozu oraz pokonywanie granic wewnątrzwspólnotowych. Do transportu wystarczy jeden dokument w postaci formularza SAD oraz zabezpieczenia założonego w urzędzie wyjścia. Ważne są one we wszystkich państwach tranzytowych, natomiast wszelkie formalności na poszczególnych granicach są ograniczone do minimum.
Kiedy wykorzystuje się procedurę WPT?
- W transporcie drogowym, a także kolejowym, morskim, lotniczym, rurociągowym, czy w przewozach kontenerowych. Poza transportem kołowym, w pozostałych przypadkach stosowana jest forma uproszczona.
- Przy przekroczeniu co najmniej jednej granicy między krajami będącymi stronami Konwencji
W przypadku, gdy trasa przewozu przechodzi przez teren państwa niebędącego stroną konwencji, procedura musi zostać zakończona lub zawieszona.
Tranzytowe zgłoszenie celne
- wniosek o pozwolenie na procedurę TIR,
- wniosek o pozwolenie na specjalne rodzaje zamknięć celnych,
- wniosek o pozwolenie na zgłoszenie tranzytowe ze zmniejszoną ilością danych,
Złożenie odpowiednich dokumentów nie zawsze jest łatwe, więc warto skorzystać w tym zakresie z pomocy agencji celnej. Choć tranzyt występuje niezwykle często na drogach europejskich, odpowiednie zabezpieczenie procedur oraz zapewnienie ich przestrzegania wymaga dużego przygotowania.
Z tego powodu warto skorzystać z pomocy naszej agencji celnej Embetim. Doświadczeni agenci celni zapewnią bezpieczny przejazd przez teren dowolnego państwa tranzytowego. Ilość przepisów i formalności w tym zakresie nadal jest bardzo duża i łatwo popełnić jakiś błąd. Z naszą pomocą jednak możesz spać spokojnie, bez obaw o wszystkie ładunki będące aktualnie w tranzycie.
FAQ
Tranzyt polega na przewożeniu towarów przez państwo trzecie, w którym nie następuje ani jego załadunek ani rozładunek. Dopuszczalna jest sytuacja, gdy produkty mają być dostarczone do tego samego kraju, z którego wyruszyły, ale trasa przewozu prowadzi przez państwa trzecie.
W Polsce obowiązują trzy procedury tranzytu. Krajowa procedura tranzytowa obowiązuje przy transporcie niekrajowych towarów lub produktów objętych już procedurami celnymi pomiędzy poszczególnymi urzędami celnymi. Procedura TIR pozwala na tranzyt towarów przez wiele państw według umów międzynarodowych. Natomiast procedura wspólnotowa to uproszczone do maksimum zasady tranzytu na terenie państw Unii Europejskiej oraz EFTA.
Na terenie Niemiec obowiązują także procedury unijne oraz procedura TIR. W związku z tym tranzyt przez Niemcy do innych państw unijnych nie wymaga zbyt dużo formalności, a także jest wyjątkowo szybki.
W przypadku tranzytu przez Francję można powołać się na procedurę TIR, dzięki której towar może bezpiecznie podróżować od Polski do Hiszpanii. Obowiązują także uproszczone przepisy w zakresie WPT, które zapewniają szybsze odprawy celne.
Tranzyt przez Czechy może odbywać się na zasadach uproszczonych, ujętych we Wspólnotowej Procedurze Tranzytu lub na zasadach międzynarodowych, zgodnie z przepisami procedury TIR.
Na terenie Słowacji obowiązują międzynarodowe standardy tranzytu TIR. Tranzyt przez Słowację podlega także uproszczonym zasadom w ramach umowy WPT., co przyśpiesza całą procedurę i ułatwia wszelkie formalności.
Tranzyt przez Węgry odbywa się na zasadzie WPT lub TIR. Obie procedury są na terenie tego kraju przestrzegane. Dzięki temu towary mogą być szybko i bezpiecznie przetransportowane przez teren Węgier.
Choć tranzyt jest niezwykle powszechną i uproszczoną procedurą, nadal wymaga dopełnienia wielu formalności oraz znajomości przepisów. Wsparcie doświadczonych agentów celnych w tym zakresie jest z pewnością bardzo pomocne. Szczególnie gdy pojawią się jakieś nieprzewidziane sytuacje.