Wszystko o rozporządzeniu REACH

Czym jest rozporządzenie REACH?

Rozporządzenie REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) to regulacja Unii Europejskiej dotycząca produkcji, wprowadzania do obrotu oraz stosowania substancji chemicznych. Zostało ono wprowadzone w życie 1 czerwca 2007 r. i ma na celu zapewnienie ochrony zdrowia ludzkiego oraz środowiska przed potencjalnie szkodliwymi substancjami chemicznymi. Jest to jednolite prawo dla wszystkich krajów członkowskich UE.

REACH nakłada na producentów i importerów obowiązek rejestracji informacji dotyczących substancji chemicznych, które wytwarzają lub importują w ilościach przekraczających 1 tonę rocznie na rynek UE. Informacje te obejmują informacje dotyczące właściwości chemicznych, potencjalnych zagrożeń, oceny ryzyka, a także, w miarę potrzeb, środków zaradczych. Wszystkie zgromadzone informacje są przekazywane do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) w celu oceny, a niektóre z nich są również udostępniane publicznie.

Procedura oceny pozwala ECHA oraz krajom członkowskim na współpracę w celu zidentyfikowania i regulowania substancji, które mogą stanowić wysokie ryzyko dla zdrowia lub środowiska. Jeśli okaże się, że substancja stwarza poważne zagrożenie, może zostać objęta procedurą autoryzacji, która oznacza, że jej używanie będzie wymagało zezwolenia.

Ostatecznie, REACH może również wprowadzać ograniczenia na stosowanie niektórych substancji w określonych warunkach, jeśli stwierdzono, że mają one niekorzystne skutki dla zdrowia ludzkiego lub środowiska.

Jak działa dyrektywa REACH?

Chociaż termin „dyrektywa REACH” nie jest precyzyjny (REACH jest rozporządzeniem, a nie dyrektywą), można opisać, jak działa rozporządzenie REACH. REACH jest systemem opartym na zasadzie „nie zgłoszone, nie ocenione, nie dozwolone”, co oznacza, że substancje chemiczne, które nie zostały zarejestrowane zgodnie z przepisami REACH, nie mogą być wprowadzane na rynek UE ani stosowane w Unii Europejskiej.

Oto główne etapy procesu REACH:

1. Rejestracja: Producenci i importerzy mają obowiązek zgłaszania informacji o substancjach chemicznych, które produkują lub importują w ilościach powyżej 1 tony rocznie. Informacje te obejmują właściwości chemiczne, toksykologiczne i ekologiczne substancji, oraz środki zaradcze i kontrolne. Rejestracja odbywa się poprzez przekazanie tych informacji do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA).
2. Ocena: Po zarejestrowaniu substancji ECHA przeprowadza ocenę zgłoszonych informacji, aby upewnić się, że są one kompletne i spójne. Ponadto agencja może ocenić dany procent zarejestrowanych substancji pod kątem potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ludzkiego i środowiska.
3. Autoryzacja: Substancje oznaczone jako „szczególnie niebezpieczne” (takie jak substancje rakotwórcze, mutagenne czy toksyczne dla rozrodu) mogą być umieszczone na liście kandydatów do autoryzacji. W przypadku gdy substancja zostanie objęta procedurą autoryzacji, przedsiębiorstwa muszą uzyskać zezwolenie na jej stosowanie w określonych zastosowaniach. Autoryzacja może być przyznana tylko wtedy, gdy przedsiębiorstwo może wykazać, że ryzyko związane z użyciem substancji jest kontrolowane, lub gdy korzyści społeczno-ekonomiczne przewyższają ryzyko, a nie ma odpowiednich substytutów.
4. Ograniczenia: REACH może również wprowadzać ograniczenia na stosowanie niektórych substancji chemicznych, jeśli zostanie stwierdzone, że stanowią one zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub środowiska. Ograniczenia są wprowadzane na podstawie analizy ryzyka i propozycji ograniczeń przedstawionych przez państwa członkowskie lub ECHA. Ostateczne decyzje o wprowadzeniu ograniczeń są podejmowane przez Komisję Europejską, wspólnie z państwami członkowskimi i Parlamentem Europejskim.

Jakich produktów dotyczy rozporządzenie REACH?

Rozporządzenie REACH dotyczy szerokiego spektrum produktów, ponieważ ma zastosowanie do wszystkich substancji chemicznych, zarówno w postaci czystej, jak i jako składniki mieszanin oraz artykułów. Dotyczy to zarówno substancji stosowanych w przemyśle, jak i tych używanych w codziennym życiu. Praktycznie każda gałąź przemysłu może być objęta przepisami REACH.

Przykłady produktów i branż, które mogą być objęte REACH:

1. Przemysł chemiczny: Substancje chemiczne stosowane jako surowce, katalizatory, odczynniki i inne substancje pomocnicze.
2. Farby, lakiery i kleje: Substancje chemiczne stosowane w produkcji farb, lakierów, klejów i innych wyrobów stosowanych do wykończenia powierzchni.
3. Kosmetyki i produkty pielęgnacyjne: Substancje chemiczne zawarte w kosmetykach, takich jak kremy do twarzy, szampony, mydła, dezodoranty, pasta do zębów, itp.
4. Artykuły gospodarstwa domowego: Substancje chemiczne stosowane w produktach czyszczących, detergentach, środkach odkażających i dezynfekujących oraz innych produktach codziennego użytku.
5. Elektronika: Substancje chemiczne używane w produkcji urządzeń elektronicznych, takich jak smartfony, komputery, telewizory, itp.
6. Tekstylia: Substancje chemiczne stosowane w produkcji tkanin, odzieży, obuwia, dywanów i innych wyrobów tekstylnych.
7. Plastiki i gumy: Substancje chemiczne używane w produkcji tworzyw sztucznych, wyrobów gumowych, polimerów i innych materiałów syntetycznych.
8. Budownictwo: Substancje chemiczne stosowane w produkcji materiałów budowlanych, takich jak beton, cement, wyroby ceramiczne, szkło i inne.
9. Przemysł samochodowy: Substancje chemiczne stosowane w produkcji pojazdów, ich części i komponentów, jak również w środkach eksploatacyjnych, takich jak płyny chłodzące, smary i oleje silnikowe.
10. Opakowania: Substancje chemiczne stosowane w produkcji opakowań, takich jak folie, tworzywa sztuczne, metale i papier.

Jakie substancje mogą być zwolnione z procedur REACH?

Rozporządzenie REACH przewiduje kilka przypadków, w których substancje mogą być zwolnione z niektórych lub wszystkich procedur REACH. Oto niektóre przykłady substancji, które mogą być zwolnione:

1. Substancje objęte innymi specjalnymi regulacjami: Niektóre substancje i produkty są regulowane przez inne przepisy i mogą być częściowo lub całkowicie zwolnione z obowiązków wynikających z REACH. Przykłady takich substancji to leki, produkty biobójcze, żywność i środki spożywcze, kosmetyki, odpady, substancje wybuchowe, substancje promieniotwórcze oraz substancje stosowane w badaniach naukowych i rozwojowych.
2. Substancje wytwarzane lub importowane w ilościach poniżej 1 tony rocznie: Producenci i importerzy substancji chemicznych, którzy wytwarzają lub importują te substancje w ilościach poniżej 1 tony rocznie, są zwolnieni z obowiązku rejestracji. Jednak w przypadku gdy substancja jest uznana za szczególnie niebezpieczną, mogą obowiązywać inne wymogi.
3. Substancje występujące naturalnie: Niektóre substancje występujące naturalnie mogą być zwolnione z rejestracji, jeśli są niebezpieczne jedynie w minimalnym stopniu i nie są klasyfikowane jako niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego lub środowiska. Przykładem mogą być substancje pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mineralnego, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane.
4. Substancje używane wyłącznie jako środki badawczo-rozwojowe: Substancje używane wyłącznie w celach badawczych lub naukowych, a także w celu opracowania nowych produktów, mogą być zwolnione z obowiązków rejestracyjnych. W takim przypadku przedsiębiorstwo musi złożyć odpowiednie powiadomienie do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA).
5. Substancje używane w celach wyłączenia awarii lub kontroli emisji: Substancje, które są używane wyłącznie w celach zapobiegania lub kontroli awarii, mogą być zwolnione z obowiązków rejestracji.
6. Substancje objęte zwolnieniem tzw. „Polymers”: Polimery są generalnie zwolnione z obowiązku rejestracji w ramach REACH. Jednakże ich monomery i inne substancje używane do ich produkcji mogą podlegać przepisom REACH.

Jak REACH rozporządzenie wpływa na przedsiębiorstwa?

Rozporządzenie REACH ma istotny wpływ na przedsiębiorstwa w Unii Europejskiej, jak również na firmy spoza UE, które importują towary zawierające substancje chemiczne na rynek europejski. Oto niektóre z konsekwencji rozporządzenia REACH dla przedsiębiorstw:

1. Rejestracja substancji chemicznych: Przedsiębiorstwa produkujące lub importujące substancje chemiczne w ilościach przekraczających 1 tonę rocznie są zobowiązane do zgłaszania informacji o tych substancjach do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA). Proces rejestracji może być czasochłonny i kosztowny, ponieważ wymaga gromadzenia danych dotyczących właściwości chemicznych, toksykologicznych, ekologicznych i innych.
2. Komunikacja w łańcuchu dostaw: Przedsiębiorstwa mają obowiązek przekazywania informacji o substancjach chemicznych w łańcuchu dostaw, w celu zapewnienia bezpieczeństwa stosowania tych substancji. Informacje te powinny być udostępniane w postaci karty charakterystyki substancji chemicznych oraz informacji o zastosowaniach identyfikowanych jako bezpieczne.
3. Wdrażanie środków zaradczych: Przedsiębiorstwa muszą wdrożyć odpowiednie środki zaradcze i kontrolne w celu zminimalizowania ryzyka związanego z używaniem substancji chemicznych. Obejmuje to środki takie jak stosowanie osobistego sprzętu ochronnego, ograniczenie narażenia pracowników na substancje chemiczne, stosowanie technologii ograniczających emisję substancji do środowiska czy edukacja i szkolenie pracowników.
4. Autoryzacja i ograniczenia: Jeśli przedsiębiorstwo używa substancji wymagającej autoryzacji lub objętej ograniczeniami, może być konieczne uzyskanie zezwolenia na jej stosowanie lub poszukiwanie alternatywnych substancji i technologii.
5. Zarządzanie ryzykiem: Przedsiębiorstwa muszą ocenić ryzyko związane z używaniem substancji chemicznych i wdrożyć odpowiednie środki zaradcze. Obejmuje to identyfikację i kontrolowanie zagrożeń, monitorowanie narażenia na substancje chemiczne oraz opracowywanie planów awaryjnych na wypadek incydentów związanych z substancjami chemicznymi.
6. Koszty i inwestycje: Wprowadzenie REACH może generować dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw związane z rejestracją, oceną, autoryzacją i kontrolą substancji chemicznych.

Czy potrzebujesz agencji celnej do zgodności z procedurą REACH?

Właściwe wdrożenie rozporządzenia REACH nie zależy bezpośrednio od agencji celnej, ale od producentów, importerów, użytkowników pośrednich oraz dystrybutorów substancji chemicznych i mieszanin w Unii Europejskiej. Agencje celne mogą odgrywać pewną rolę w monitorowaniu zgodności z przepisami dotyczącymi importu i eksportu, ale kluczowe obowiązki związane z REACH spoczywają na przedsiębiorstwach zaangażowanych w łańcuch dostaw.

W przypadku importu substancji, mieszanin lub artykułów do UE, importer ma obowiązek przestrzegania wymogów REACH, w tym:

1. Rejestracja substancji: Importer musi zgłosić informacje dotyczące substancji chemicznych, które są importowane w ilościach powyżej 1 tony rocznie.
2. Komunikacja w łańcuchu dostaw: Importer musi przekazać informacje o substancjach zawartych w produktach importowanych innym uczestnikom łańcucha dostaw w UE.
3. Autoryzacja i ograniczenia: Importer musi sprawdzić, czy importowane substancje są objęte procedurą autoryzacji lub mają ograniczenia stosowania, i w razie potrzeby uzyskać stosowne zezwolenia.
4. Zapewnienie zgodności z obowiązkami REACH: Importer powinien prowadzić odpowiednią dokumentację i wykonywać odpowiednie procedury kontrolne, aby upewnić się, że przestrzega przepisów REACH.

Chociaż agencje celne mają możliwość monitorowania przepływu towarów przez granice, to jednak główna odpowiedzialność za zgodność z REACH spoczywa na przedsiębiorstwach zaangażowanych w łańcuch dostaw. Warto wspomnieć, że istnieje wiele firm konsultingowych i specjalistycznych, które mogą pomóc przedsiębiorstwom w zrozumieniu i wdrożeniu wymogów REACH, aby zapewnić zgodność z tym rozporządzeniem.